Bewaren van suikerbietzaden
Er zijn specifieke eisen noodzakelijk voor de bewaring van suikerbietzaden. De zaden zijn geactiveerd en moeten in principe worden gezaaid in het jaar van aankoop en levering. Alleen dan is er een garantie op een snelle en homogene opkomst. Soms is er toch na de zaai een resterende hoeveelheid zaaizaad.
1. Verpak de reeds open zaaddozen vochtdicht in een plastiekzak en doe dit zo snel mogelijk na het zaaien
2. Bewaar de originele certificaten van de zaaddozen (met zaadlotnummers)
3. Bewaar op een droge en koele plaats met zo weinig mogelijk temperatuurschommelingen
droge plaats = zo weinig mogelijk omgevingsvocht en niet bij een vochtige bron (bv. wasplaats)
4. koele plaats = maximum 15°c. Niet bij de verwarmingsbron (bv. chauffageketel) en niet op de vensterbank.
5. Voer uw eigen kiemtest uit op het restzaad het daaropvolgende jaar (in februari) (zie hieronder)
6. Als alle testen goed zijn, vermeng deze restzaden goed met de nieuwe zaadeenheden (maximum 1 oude zaadeenheid met 3 nieuwe zaadeenheden)
Test de kiemkracht van uw zaden van vorig jaar
Tel een 100-tal zaden, zaai deze in een bak met aarde en bedek met 2 cm aarde en bevochtig de aarde. Licht is niet noodzakelijk. Temperatuur 10-12°C (bv. garage), max. 15°C. Indien na 15 dagen slechts 80% van de zaden zijn gekiemd = groot risico, zaden zijn niet kiemkrachtig genoeg om te zaaien.
Waar suikerbietzaad bewaren ?
- In het fytolokaal NEEN, vooral niet
- In het melkhuis NEEN, te vochtig en een te variabele temperatuur
- In de wasplaats NEEN, te vochtig en een te variabele temperatuur
- In de achterkeuken NEEN, een te variabele temperatuur
- In de garage NEEN, een te variabele temperatuur
- In een droge kelder JA, maar niet vlakbij de verwarmingsketel
- Ergens in het woonhuis JA, liefst in een frisse ruimte maar niet op de vensterbank (temperatuur te variabel)
- In de wijnkelder JA, prima qua temperatuur maar let op dat de kelder niet te vochtig is
- In een oude, niet meer werkende diepvries/frigo JA, dit is ideaal
Breng uw kapotte diepvries/frigo niet naar het containerpark. Bewaar hierin uw restzaden. Het is er droog en de temperatuur is er constant.
Bewaren van suikerbieten
1. Welk verlies treedt er op bij langdurige bewaring ?
(Bron: KBIVB)
Verlies bij 300 graaddagen bewaring
= Verlies door natuurlijke ademhaling van de suikerbieten in de silohoop: ± 2 tot 3 % suikergewicht
= Verlies door schimmels (rotte worteldelen= tarra aan de receptie van de suikerfabriek): ± 2 % suikergewicht
graaddagen (Gd) = de som van de gemiddelde dag- en nachttemperatuur. Bv.: 300 Gd = 60 dagen van 5 °C of 30 dagen van 10 °C
Bij 300 graaddagen: totaal verlies draait rond 5 % suikergewicht/Ha
Opgelet: in geval van langere bewaring of onder minder goede omstandigheden (bv. vorst en nadien dooi), kunnen de suikerverliezen aanzienlijk oplopen !
2. Aanbevelingen voor de oogst
- Velden met wortelziekten (rhizoctonia, gebreksverschijnselen, …): rhizoctonia verspreid zich in het perceel maar weinig in de bietenhoop. Dus, best vroeg oogsten en vroeg leveren.
- Langdurige bewaring wordt afgeraden in oktober en begin november (te hoge temperatuur, dus teveel graaddagen)
- Late leveringen: oogst bij voorkeur rond 10-15 november en dit onder goede omstandigheden.
| Oogstdatum | Bewaardatum tot aan 300 Gd (volgens gemiddelde t° in België) |
| 31 oktober | 12 december |
| 10 november | 2 januari |
| 20 november | 17 januari |
Het is beter een week te vroeg oogsten in correcte rooiomstandigheden dan een week later in slechte omstandigheden.
Concreet: na Allerheiligen het weerbericht gade slaan en oogsten vóór de volgende regenzone.
- Waarom oogsten in goede omstandigheden ?
- Om de intensiteit van het reinigen te verlagen en zo de kwetsuren bij de bieten te minimaliseren.
- Om aarde in de bietenhoop te verminderen wat de verluchting in de hoop ten goede komt.
- Oogst vóór de vorst (niet tijdens en niet na)
- Hou de bietenhoop droog (Toptex)
- Correct ontkoppen: niet te weinig maar ook niet teveel.
Goed om weten …
Kwetsuren bij suikerbieten = toegangspoort voor schimmels !
Te weinig ontkopte suikerbieten = verlies door hergroei
Te diep ontkopte bieten = verlies door rotting (schimmels)
3. Aanleg van de bietenhoop
- Op een vlakke en aangedrukte ondergrond (bv. gemaaid gras of op een niet-bewerkt stoppelveld), zonder keien
- Maak een puntvormige, regelmatige en niet al te hoge hoop, om de goede bewaarbaarheid te verzekeren.
- Zorg voor een egale hoop met regelmatige zijvlakken zonder holtes:
- regenwater dringt door de zeilen via deze holtes(zakken in de zeilen)
- het Toptex zeil is bovendien makkelijker te plaatsen en houdt beter vast op een egale hoop
- via de holtes kan de koude dieper in de hoop komen
4. Afdekken
- Bij een dagtemperatuur lager dan 10 °C.
- Als de temperatuur boven 10°C is, dek de hoop af vóór een regenperiode.
Afmetingen van de hoop, hoeveelheid suikerbieten, afmetingen van de Toptex zeilen:
| Aantal ton suikerbieten per lopende meter hoop | Breedte van de hoop | |||
| 7.5 m =bietenlader van 8 m | 9.5 m =bietenlader van 10 m | 12 m =klassiek laden | ||
| Hoogte van de hoop | 2.5 m | 6 T | 9 T | 13 T |
| 3 m | 7 T | 10 T | 14 T | |
| 3.5 m | - | 11 T | 15 T | |
| Breedte van het zeil | 9.8 m | 12 m | 14.5 m | |
5. Bijkomend afdekken
- Verplicht tot bijkomend afdekken van zodra advies door de suikerfabrieken of door KBIVB
- Principe: een suikerbiet bevriest bij -3°C:
- Tot aan -3°C gedurende max 3 dagen en zonder wind voldoende met Toptex
- Lager dan -3°C of met noorderwind bijkomend afdekken
- Bijkomend afdekken met:
- Met plastiekzeil, maar dit moet verwijderd worden bij dooi !
- Met "jupettes" (20 m x 2.6 m of 10 m x 5.2 m)
- Met "beetcover antifrost" (25 m x 13.10 m)
6. Recente ontwikkelingen voor afdekken bietenhopen
JUPETTE®: beste oplossing tegen vorstschade.
De JUPETTE® is een geweven doek met plastic coating waarop klittenband is vastgenaaid om vast te hechten op TOPTEX®.
De JUPETTE® is een uitvinding van het KBIVB en is reeds met goede resultaten getest door KBIVB, Nordzucker (DE), Südzucker (DE) en IRS (NL).
Afmetingen: 3 m breed x 20 m lang.
De JUPETTE® kan door 1 persoon op een eenvoudige manier worden vastgeklit en afgenomen van de TOPTEX®.
JUPETTE STANDARD®: 3 m x 20 m met 1 lijn klittenband in de lengte en 2 lijnen in de breedte. De JUPETTE® wordt op de TOPTEX afgerold.
JUPETTE SUPERFIX®: 3 m x 20 m met 4 lijnen klittenband in de lengte en 2 lijnen in de breedte. Indien TOPTEX® is vastgeduwd in de bietenhoop met een schijf kan de JUPETTE SUPERFIX® vastgehecht worden op de TOPTEX® zonder er bijkomende ballast bovenop te leggen.
TOPTEX® en JUPETTE® kunnen op een eenvoudige manier worden vastgelegd om afwaaien te vermijden. TOPTEX® aan elkaar verbinden met repen klittenband. Om de 3 à 4 meter een silozak vasthaken aan het bevestigingslint.
Om TOPTEX® te bevestigen op een hoop van ± 500 ton suikerbieten:
- 50 silozakken
- 1 rol klittenband (5 cm x 25 m)
- 40 haken
- 2 rollen bevestigingslint (3 cm x 50 m per rol)
Toptex, Jupette en Beetcover antifrost zijn afdekzeilen verdeeld door de firma Pype.
7. Wat is de invloed van de rassen op langdurige bewaring ?
Het bietenrooien heeft een veel grotere invloed op de kwaliteit van de suikerbieten na langdurig bewaren dan de rassenkeuze. Maar men stelt vast dat:
- Een gelijkmatige opkomst het ontkoppen makkelijker maakt.
- Strube is de nummer 1 in opkomst !
- Bij minder aanklevende aarde moet men minder agressief reinigen, dus minder kwetsuren.
- Strube heeft een gamma rassen met een beduidend lage tarra !
- Een ras met een kleine kop heeft maar een klein oppervlak waar schimmels zich kunnen ontwikkelen tijdens de bewaring.
- Strube genetica staat bekend voor rassen met een kleine suikerbietkop !
